De ’Romeinse Katakomben’ in Valkenburg aan de Geul zijn een onderaards labyrint vol nagebootste catacomben. In de mergelsteen zijn gaten uitgehakt om als horizontale grafnissen, de zogenaamde loculi, te dienen. Deze nissen werden vroeger afgesloten met een terracotta of een marmeren plaat. Welgestelde families hadden vaak een eigen grafkamer, een cubiculum, met rijkelijk versierde wanden. In deze Valkenburgse versie van de Romeinse catacomben liggen geen mensen begraven, maar als je door de gangen loopt voelt het wel ’echt’ ….
De ’Romeinse Katakomben’ in Valkenburg aan de Geul zijn nog steeds een van de bijzondere attracties in het Limburgse geulstadje. De plafondschilderingen in grafkamers en de pastorale scènes zijn een perfecte nabootsing van de werkelijkheid. De ’Capella Greca’ met een scène van Madonna en de drie Wijzen voert u terug in de tijd en bij een marmeren kopie van het beeld van de martelares Sint Caecilia staat u even stil. De gids weet hier een uitzonderlijk verhaal bij te vertellen.
Een beetje apart was hij wel, Jan Diepen. Telg uit een welgestelde Tilburgse textielfabrikantenfamilie met een passie voor archeologie en vroegchristelijke begraafplaatsen. Nabij zijn buitenverblijf ’Villa Alpha’ bootste hij in 1908, in een mergelgroeve van zijn familie, de Romeinse catacomben na. Een opzienbarend initiatief dat onder andere medewerking kreeg van het Vaticaan en de Romeinse autoriteiten. In 1910 werden de ’Romeinse Katakomben’ opengesteld voor het publiek.
Jan Diepen realiseerde deze ’Katakomben’ niet in zijn eentje. Familievriend en beroemd architect dr. Pierre Cuypers vond het een goed plan en voerde het uit. In het gangenstelsel hakten vele werklui heel nauwkeurig en tot in de kleinste details grafnissen en grafkamers uit. Kunstenaars en decorschilders brachten talrijke fresco’s en beeldhouwwerken aan. Een exacte kopie van de marmeren plaat met een grafdicht van Paus Damasus (366-384) in de Pauscrypte in de ’Callisto katakombe’ is daar een prachtig voorbeeld van. bron
Eenvoudig via de website kon ik de rondleiding boeken. Tezamen met vrienden en familie zijn wij op de afgesproken tijd gearriveerd. De tassen konden we veilig achter laten, dit i.v.m. eventuele beschadigingen die aangebracht kunnen worden in de Katakomben. Na een kleine uitleg buiten was het dan eindelijk zover!
De kaarsjes worden aangestoken en de kinderen krijgen een hand. Per volwassene kan er één kind aan de hand ivm de smalle gangen die er soms zijn. Met vier kinderen hebben we een surrogaat papa en mama in dienst gesteld en dat vonden de twee oudsten maar al te prettig. Tezamen met de jongste dochter en een kaarsje in mijn hand liepen we achter de menigte aan de grotten in. Nog nooit hebben de kinderen zo goed een hand vast gehouden zonder dat wij ze eraan moesten herinneren. Zelfs de oudste twee kinderen klampten zich vast aan onze vrienden, de surrogaat ouders. Na een paar gangen bleef de gids staan om een verhaal te vertellen. Zo zijn we meer dan een uur lang door de gangen gewandeld en met zeer rijkelijke informatie naar buiten gekomen.
Vooral het gedeelte van Cecilia slaat aan bij de kinderen. Een jonge vrouw welke de marteldood krijgt doordat ze het geloof had in het Christendom. Echter in die tijd was het Christendom een verwerpelijk geloof immers werden de Romeinse goden aanbeden. De leiders van Rome martelden hen die de Romeinse goden niet aanbaden.
Cecilia overtuigt haar vriend om in God te geloven. Cecilia moest haar geloof bekopen met de marteldood. Een beul moest haar onthoofden. Maar een vrouw doden, zo mooi als zij, was voor hem teveel. Na de 3 toegestane nekslagen bleef de bijl in haar nek hangen. Dagen later stierf zij aan haar verwondingen. De nekslagen zijn nog steeds zichtbaar. Niet alleen dit vond vooral de oudste dochter vreselijk om te horen. Ook kon ze met moeite bevatten hoe de wereld er toen uitzag. De Katakomben nemen je helemaal mee in het leven van het verleden.
Mocht je ook naar de Katakomben gaan, let dan vooral op de handen van Sint Cecilia en alle andere opmerkelijkheden.
Bezoekadres:
Museum Romeinse Katakomben
Plenkertstraat 55
6301 GL Valkenburg aan de Geul
T. +31 (0)43 6012554
M. +31 (0)6 51167856
Verdere bezoekersinformatie vind u hier.
/Miranda Young