Is jouw kind erg onrustig, negeert het lichaamssignalen en voel je aan alles dat er iets niet klopt? Ik ga je uitleggen waar dat vandaan komt en wat je kunt doen in een paar simpele stappen. Hierdoor kan jij je kind beter helpen en zorg je dat hij/zij weer beter in zijn/haar vel komt te zitten.
In mijn vorige blog had ik het over de Tastzin en dat die iets zegt over onze begrenzing. Verder vertelde ik jullie dat deze zich aan de buitenkant van ons lichaam bevindt. Met het zintuig Levenszin gaan we naar de binnenkant van ons lijf. Want dit zintuig zegt iets over onze lichaamsprocessen. Samen vormen ze het IK.
Hoe we ons voelen wordt door de levenszin vertelt;
- Dit zijn de primaire behoeftes zoals honger, dorst en slaap.
- Bij gezondheid is het pijn en ziekte.
- Dat wat we mee maken waardoor we ons verdrietig, blijf of geschrokken voelen
Levenszintuig is een onderdeel van de lichamelijk zintuigen volgens de theorie van Rudolf Steiner, filosoof en grondlegger van de antroposofie. Deze worden in de eerste 7 levensjaren ontwikkelt. Soms komt zo’n ontwikkeling niet op gang en wordt deze beschadigt of afgestompt, met verschillende uitwerkingen in gedrag tot gevolg.
Hoe vormt het levenszintuig zich?
Met het levenszintuig leert de mens zichzelf als eenheid te ervaren. Dit moet nog helemaal tot ontwikkeling komen bij een pasgeborene. Deze kan ongemak nog niet echt verdragen en zal bij honger zich luidkeels laten horen. Door liefdevolle aandacht leert een kind ongemak te verdragen en behoeften uit te stellen, zonder dat het gevoel van eenheid wordt beschadigd.
Van levensbelang
Met de levenszin beleven we dat we lekker, of juist niet lekker, in ons vel zitten. Je kunt het eigenlijk zien als een soort alarm. Doordat we ons niet lekker voelen, doen we een stapje achteruit. Hebben we hoofdpijn gaan we even op bed liggen. Bij dorst drinken we wat. Zonder dat ‘ongemak’ ontvangen we geen signalen en handelen we niet naar ‘gevaar’. Het idee dat jouw kind geen pijn zou ervaren zodra hij zijn hand in het vuur stopt, is geen fijne gedachte. Door pijn trekken we terug en beschermen we onszelf. Dat is precies waar het levenszintuig voor zorgt.
Leuk weetje: Hutten bouwen en/of huizen tekenen zijn signalen dat een kind opzoek is naar zichzelf. Dus als je jouw kind lekker ziet bouwen of tekenen mag je glimlachen en genieten.
Hoe ontstaat verstoring
Bij alles waar ‘te’ voor staat zoals te druk, te luid, te warm, te koud, kan de levenszin niet tot goede ontwikkeling komen. Bij kinderen waarbij het levenszintuig niet goed ontwikkelt, is het gevoel van één geheel zijn verstoort. Elk klein ongemak roept een gevoel van overprikkeling en onveiligheid op. Om dit nare gevoel niet te ervaren, zoeken deze kinderen afleiding, vermijden ze rust, negeren ze vermoeidheid en beginnen ze juist te rennen en bijvoorbeeld veel te praten. Dit doen ze allemaal om het lichaam niet te hoeven voelen.
Ze zijn meester geworden in het negeren van lichaamssignalen. Ze kunnen slecht tegen rust, zijn onhandig en slordig.
Om een veilig en eenheidsgevoel te creëren is het hebben van een ritme, een bepaalde regelmaat en vaste herkenbare gewoontes van belang. Het onderliggende gevoel bij kinderen waarbij de levenszin is onderontwikkeld of beschadigd, is er één van grote onzekerheid, angst om ongewenst te zijn en om afgestoten te worden van de groep. Voor hen is oprechte waardering van groot belang. Betuttelend worden willen ze niet, er is wel veel behoefte aan tolerantie en ruimte. Dit geneest het gevoel van waardeloosheid en draagt bij aan het gevoel ‘de moeite waard te zijn’.
Als de kinderen een onderontwikkelde of beschadigde levenszin hebben zijn dit de volgende kenmerken van onbegrepen gedrag:
Nerveus en onrustig
Deze kinderen hebben onvolledig ontwikkelde levenszin. De signalen die het lichaam doorgeeft zijn niet fijn. Door rust worden deze signalen gevoeld, door afleiding voelen kinderen het niet.
Voorbeeld: Bij stilte en rust beginnen deze kinderen te praten, te wiebelen, aan zichzelf te frunniken. Ze hebben een talent ontwikkeld om hun lichaam te negeren. Een duw of een geschaafde knie wordt niet gevoeld. Als ouder kan je hierdoor extra beschermend zijn doordat je hem/haar wilt behoeden voor meer ongelukken. De grootste angst voor deze kinderen is om ongewenst te zijn.
Wat kan je doen?
Omdat de onderliggende angst is om ongewenst te zijn, is voor deze kinderen waardering en vertrouwen van groot belang. Betutteling of overbescherming zal niet werken. Deze kinderen hebben behoefte aan tolerantie, herkenbare momenten, regelmaat en ritme.
Verstoren van sfeermomenten
Deze kinderen hebben een beschadigde levenszin. Het tegenovergestelde van afgewezen worden is ergens bij horen; zoals bij het gezin, een familie en in een klas. Iets met een groep ondernemen of feest vieren is erg moeilijk voor deze kinderen.
Voorbeeld: Zij zijn de “vervelende” of “lastige” kinderen op een verjaardagsfeestje of tijdens een uitvaart. Als ouder kan je hierdoor vaak boos of wanhopig worden omdat je het niet kunt veranderen.
Wat kan je doen?
Bij peuters en kleuters is het fijn om niet te veel of te weinig zintuig indrukken te geven. Bereid deze kinderen voor op wat komen gaat. Zo leren ze overzicht krijgen of leren ze om zich te kunnen verheugen op iets. Veel herhaling helpt, hetzelfde liedje, verhaaltje etc. Dus ook hier is de regelmaat en het herkenbare de sleutel om deze kinderen te helpen.
Wat kan je doen voor deze kinderen in het dagelijks leven?
Om kinderen hun lichaam als één geheel te laten ervaren en de levenszin te stimuleren, kan je ook op een fysieke wijze daar aan bijdragen. Bijvoorbeeld het verschil laten voelen tussen koud en warm. Na een koude wandeling in een warm huis binnenstappen. Of na een hete zomerdag koud af douchen. Voldoende slaap is bij deze kinderen ook van groot belang. Pijn mag er ook zijn. Te veel pijnstillers of koorts onderdrukkende pillen verstompen ook de levenszin. Rondom het eten kan je ook al veel doen. Het leren uitstellen van behoeften als honger en dorst, zoals even wachten tot dat iedereen aan tafel zit. Maar ook niet te zwaar eten en overeten leert het negeren van lichaamssignalen.
Wat kan je beter NIET doen als ouder (een paar voorbeelden):*
- Bij koud of nat weer niet naar buiten gaan, want dat zou zielig zijn
- Je kind beschermen tegen vallen
- Bij een hulp-situatie overnemen waardoor momenten van mislukken of stoten voorkomen wordt
- Elke dag op een ander tijdstip naar bed (20u, 21u, 19u)
- Bij koorts, paracetamol geven zodat de koorts onderdrukt wordt
- Tijdens het eten naar een scherm kijken
- Bij verkoudheid, ziekte je kind meenemen naar een drukke plek zoals een feestje
- Bij elke beweging, ontwikkeling, tekening, stap bravo roepen en gaan klappen
- Een onrustig leven leiden
* Natuurlijk zijn er altijd uitzonderingen waarbij je dit juist wel doet. Maat het gaat om de gangbare zaken van het alledaagse.
Als volwassene ben je ook een spiegel!
Je kan als ouder ook na gaan of jij jouw eigen lichaamssignalen negeert. Verplicht je jezelf om het bord leeg te eten terwijl je eigenlijk al vol zit? Of wil je perse een toetje terwijl je eigen al genoeg hebt gegeten? Werk je meer dan je aan kunt en uit zich dat in vermoeidheid, klagen, weinig energie, maar neem je geen rust? Vergeet niet dat jij als ouder een voorbeeld bent. Hoe jij naar jezelf kijkt en met jezelf omgaat, zal snel worden overgenomen door je kind(eren). Zorg dus ook goed voor jezelf en luister naar je eigen lichaam!
Januari 2020
Geschreven door: Nikki Rasing
Hulpbron: artikelen van Suzanne van Kempen (psychomotorische therapeut)
Meer informatie rondom lichaam, bewegen en zelfvertrouwen van je kind? Bezoek eens Nikki haar website, Facebook of Instagram of kom naar een Contakids workshop.
Beeld: Pexel en eigen archief