Woordblindheid, oftewel dyslexie houdt in dat iemand moeite heeft met taal. Ondanks dat deze persoon (hoogstwaarschijnlijk) een gemiddelde intelligentie bezit, gaat het lezen, spellen en ook het zelf schrijven veel te moeizaam, als je kijkt naar de leeftijd en het onderwijsniveau. Er is alleen sprake van dyslexie als er geen andere oorzaken zijn die de leesproblemen kunnen verklaren.
De term dyslexie komt uit het Grieks en Latijn, want dys = niet goed functioneren, lexis = taal of woorden.
10 procent nog niet toe aan leren lezen en schrijven
Van alle kinderen in groep 3 is ongeveer 10 procent wat betreft ontwikkeling, nog niet er aan toe om te leren lezen en schrijven. Dit kan verschillende oorzaken hebben en het hoeft dus zeker niet zo te zijn dat het kind dyslectisch is. Is er aan het einde van het schooljaar weinig vooruitgang en/of verandering, dan is het wel goed om eens samen met de leerkracht te kijken wat hier de reden van is. Waarschijnlijk heeft het kind tijdens het schooljaar al extra hulp gehad, maar blijkt dat het met de taalontwikkeling niet wil vlotten. In dat geval is er misschien sprake van dyslexie.
Bij kleuters is dyslexie nog niet met zekerheid vast te stellen
Hoewel dyslexie op jonge leeftijd zeer lastig is vast te stellen, kunnen er wel een aantal signalen zijn, zoals:
- een zwak taalniveau;
- slecht versjes kunnen onthouden;
- slecht kunnen rijmen;
- moeite met de begrippen links en rechts;
- moeite met de namen van kleuren.
Ook hier geldt; het hoef helemaal niet te gaan om dyslexie, het maakt je echter wel meer alert voor de toekomst.
Duidelijkere verschijnselen
Vanaf een jaar of 7 worden de verschijnselen wat duidelijker. Een kind met dyslexie kan dan moeite hebben:
- om het verschil te horen tussen klanken als m, n en ng of eu, uu en ui;
- om de klanken in de goede volgorde te zetten, zoals bij ‘dorp’ en ‘drop’ of 12 en 21;
- met het onthouden van reeksen, zoals tafels;
- met het onthouden van vaste woordcombinaties, uitdrukkingen of gezegdes;
- met het onthouden van losse gegevens, zoals rijtjes, woordjes en jaartallen.
Andere signalen kunnen zijn:
- een hekel hebben aan hardop lezen;
- lang op een spellende manier lezen;
- veel radend lezen;
- vaak struikelen over woorden tijdens het lezen;
- vaak een woord overslaan;
- delen van woorden weglaten;
- woorden die hetzelfde klinken door elkaar halen.
Oorzaak dyslexie
Eigenlijk is er helemaal geen duidelijkheid over hoe dyslexie ontstaat. Het kan te maken hebben met het gebied in de hersenen waar klanken aan letters gekoppeld worden, bij iemand met dyslexie komt het dan allemaal minder goed door. Het heeft ook een erfelijke factor. Ben jij of je partner dyslectisch, dan is er zo’n 50% kans dat jullie kind het ook is. Zijn jullie allebei dyslectisch, dan is die kans zelfs 80%.
Diagnose
Het is belangrijk dat dyslexie snel wordt ontdekt en aangepakt wordt. Vermoed jij of de leerkracht dat je kind dyslectisch is, dan zal je kind bij het leren lezen en schrijven in groep 3 extra in de gaten gehouden worden. Blijft hij of zij moeite houden met lezen en schrijven, dan kan je kind getest worden op dyslexie (dit kan pas eind groep 3 of begin groep 4). Een psycholoog of orthopedagoog kan een officiële diagnose stellen. Wordt inderdaad dyslexie vastgesteld, dan krijgt je kind een dyslexieverklaring, waarmee hij/zij extra begeleiding op school kan krijgen.
Ondersteuning thuis en op school
Heeft je kind dyslexie, dan kijk je als ouders zijnde, samen met de school naar de mogelijkheden om het kind thuis en op school te ondersteunen. Zo kan hij/zij op eigen niveau blijven presteren, en kunnen (eventuele) gedragsproblemen voorkomen worden. Extra begeleiding op school wordt meestal gegeven door een remedial teacher die aan de school verbonden is. Ook zal de leerkracht extra aandacht en ondersteuning geven aan het kind. Ook bestaan er tegenwoordig speciale computerprogramma’s voor scholen die je kind helpen met lezen en spellen. Zelf kun je je kind helpen door samen met het kind veel te lezen, geduld op te brengen en het kind te blijven stimuleren (en complimenteren).
Afbeeldingen: Pixabay