Recensie: Inclusief denken, inclusief doen

Als leerkracht krijg je wel eens het gevoel dat je alle kinderen in je klas moet bereiken, maar niet altijd weet hoe. “Inclusief denken, inclusief doen” van Lise Dutoo geeft antwoorden zonder ingewikkelde theorieën. Dit boek praat gewoon tegen je, alsof een collega tips deelt in de lerarenkamer.

Geen zweverige praatjes

Dutoo heeft zelf in het onderwijs gewerkt en dat merk je. Ze weet hoe het is om voor een klas te staan met dertig verschillende kinderen. In plaats van mooie woorden over inclusie, laat ze zien wat je morgen in je klas kunt doen.

Het stuk over klassenorganisatie is zo herkenbaar. Hoe zorg je dat die stille leerling ook aan het woord komt? Hoe pak je het aan met een kind dat anders leert? Dutoo geeft concrete voorbeelden die je direct kunt gebruiken.

Werkbare tips voor elke dag

Het hoofdstuk over het aanpassen van lesmaterialen is goud waard. Niet omdat je alles moet veranderen, maar omdat kleine aanpassingen al zoveel verschil maken. Een werkblad anders opzetten, instructies duidelijker geven – het zijn vaak simpele dingen die grote impact hebben.

Wat fijn is: Dutoo begrijpt dat je als leerkracht al genoeg op je bord hebt. Ze vraagt niet om je hele aanpak om te gooien. In plaats daarvan laat ze zien hoe je stap voor stap je klas inclusiever maakt.

Herkenbare verhalen

Het boek zit vol situaties die je zelf ook meemaakt. Een kind dat moeite heeft met lezen, iemand die zich niet durft uit te spreken, leerlingen die anders in elkaar zitten. Dutoo behandelt deze voorbeelden zonder ze te dramatiseren. Het voelt natuurlijk en begrijpelijk.

Haar benadering is menselijk. Ze doet niet alsof inclusie altijd makkelijk is, maar laat zien dat het wel kan. Met geduld en de juiste aanpak.

Wat je erin vindt

De hoofdstukken zijn kort genoeg om even tussendoor te lezen. Je hoeft het boek niet van voor naar achter door te werken – je kunt ook gewoon het stuk opzoeken dat je op dat moment nodig hebt. Handig als je snel advies zoekt voor een specifieke situatie.

De schrijfstijl is prettig. Geen ingewikkelde zinnen of vaktaal die niemand snapt. Dutoo schrijft zoals ze waarschijnlijk ook lesgeeft: duidelijk en met aandacht voor haar publiek.

Wat minder is

Het boek richt zich vooral op de basisschool. Als je in het voortgezet onderwijs werkt, moet je sommige voorbeelden vertalen naar jouw situatie. Dat kan wel, maar het had fijner geweest als er meer variatie was.

Ook had ik graag meer gelezen over het betrekken van ouders. Dat wordt wel genoemd, maar krijgt minder aandacht dan het verdient.

De essentie

“Inclusief denken, inclusief doen” is een boek dat je helpt zonder je te overweldigen. Dutoo gelooft dat elk kind ertoe doet en laat zien hoe je daar vorm aan geeft. Niet met grote woorden, maar met kleine stappen die samen een groot verschil maken.

Voor leerkrachten die inclusie willen, maar niet weten waar ze moeten beginnen, is dit een goede start. Het boek geeft je vertrouwen dat je het kunt – en dat is misschien wel het belangrijkste wat een leerkracht nodig heeft.