Niemand koopt samen een huis of krijgt samen kinderen om op een dag uit elkaar te gaan. Toch komt dit vaak voor. Het is belangrijk financiële afspraken te maken én vast te leggen voor als dit gebeurt. Zoals over het koophuis, het pensioen en partneralimentatie. Iets wat slechts drie op de tien stellen doet, blijkt uit nieuw onderzoek van de Belastingdienst. Om mensen die scheiden te helpen met hun belastingzaken, geeft de Belastingdienst in de persoonlijke scheiden-checklist op belastingdienst.nl/scheiden een overzicht van wat je moet regelen.
Wie uit elkaar gaat, moet een hoop regelen. Zeker als je samen kinderen of een koophuis hebt. Daarbij is het belangrijk om ook stil te staan bij je belastingen en toeslagen. Want verandert je financiële situatie, dan kan dit van invloed zijn op je voorlopige aanslag en toeslagen.
Maak afspraken én leg vast
Het maken en vastleggen van financiële afspraken tijdens de scheiding is niet verplicht. Toch raadt Manuela van Blanken, scheiden-expert bij de Belastingdienst, aan om dit wel te doen. “Met het maken én vastleggen van financiële afspraken zorg je ervoor dat je geldzaken goed geregeld zijn. Ook is het fijn dat je op een later moment altijd op de afspraken kan terugvallen mocht er onduidelijkheid over zijn. Je kunt de afspraken bijvoorbeeld vastleggen in een echtscheidingsconvenant. Misschien niet zo romantisch, maar het liefst maak je die afspraken en leg je dit vast als je nog samen bent, en dus nog goed met elkaar in gesprek kunt over jullie financiën. Bijvoorbeeld als je gaat samenwonen of trouwen.”
Vergeet afspraken over belastingen en toeslagen niet
Een belangrijke tip is ook om bij het maken van afspraken stil te staan bij de gevolgen van die afspraken voor je belastingen en toeslagen. “Als je bijvoorbeeld samen voor de helft eigenaar bent van een eigen woning en je betaalt ook de hypotheekrente voor je ex-partner, dan kan deze rente aftrekbaar zijn als alimentatie wanneer er sprake is van een onderhoudsverplichting. Dit kan je vastleggen in je afspraken naast de afspraken over onder andere partneralimentatie, verdeling oudedagsvoorzieningen zoals pensioen, kinderalimentatie etc. Maar denk bijvoorbeeld ook aan afspraken over hoe jullie omgaan met te betalen of terug te ontvangen bedragen aan belasting en toeslagen over de periode dat je nog samen was”, vervolgt Manuela.
Uit de peiling blijkt dat een op de drie gescheiden stellen geen afspraken maakt over het verrekenen van eventueel te ontvangen of terug te betalen toeslagen. Ook maakt vier op de tien geen afspraken over de verdeling van de hypotheekrenteaftrek van hun gezamenlijke koophuis.
Van de stellen die wel financiële afspraken maakt, laat iets minder dan de helft dit vastleggen door een adviseur zoals een mediator, advocaat of financieel expert. Vier op de tien gescheiden stellen legt deze afspraken zelf vast, zonder hulp van een adviseur.
Geef wijzigingen direct door
Het is verstandig je nieuwe financiële situatie zo snel mogelijk door te geven in je voorlopige aanslag en je toeslagen. Dit kan namelijk veranderen door een wijziging in je inkomen, het betalen of ontvangen van partneralimentatie en het aanpassen van het aantal kinderopvanguren. Zo kom je achteraf niet voor verrassingen te staan.
Check ook of je (nog) recht hebt op toeslagen. Iets wat een kwart van de scheiders niet uitzoekt tijdens of vlak na de scheiding. Dat is zonde, want uit de peiling blijkt dat mensen na de scheiding vaker toeslagen ontvangen dan voor de scheiding (45% versus 37%).
Je kunt nieuwe toeslagen aanvragen zodra je geen toeslagpartner meer bent met je ex-partner. Een kwart van de scheiders weet dit niet, laat de peiling zien.
Samen of apart belastingaangifte doen
Tot slot blijkt uit de peiling dat de helft van de scheiders zich afvraagt of ze samen of apart aangifte moeten doen over het jaar van de scheiding. Manuela: “Beide mag. Wij raden aan om nog zoveel mogelijk in overleg aangifte inkomstenbelasting te doen. Al dan niet als fiscaal partner. Hiermee kunnen namelijk veel fouten voorkomen worden. Zo moet je bijvoorbeeld de inkomensgegevens van je ex-partner invullen in de aangifte. Dat wordt vaak vergeten.”
Ook kun je, als je ervoor kiest om het gehele jaar nog als fiscaal partners aangifte te doen, gemeenschappelijke inkomsten en aftrekposten nog een laatste keer gunstig verdelen. Iedere verdeling mag, zolang het totaal uitkomt op 100%. Manuela: “Houd bij de keuze wel rekening met de eventuele gevolgen voor toeslagen, heffingskortingen en eventuele drempelbedragen zoals bij zorgkosten.”
Scheiden-checklist
Maak de persoonlijke scheiden-checklist op belastingdienst.nl/scheiden. Zo zet je op een rij welke belastingen en toeslagen je moet regelen.
Over de peiling
De peiling is van 29 juli tot en met 4 augustus 2021 uitgevoerd door PanelWizard in opdracht van de Belastingdienst. Aan het onderzoek namen 530 respondenten deel vanaf 18 jaar die de afgelopen vijf jaar uit elkaar zijn gegaan met een partner die ook hun fiscaal partner was.